بافت خاک

اندازه نسبي ذرات خاک را اصطلاحاً بافت خاک گويند که حاکي از ريزي و درشتي خاک مي باشد. به عبارت ديگر مقدار نسبي شن و سيلت و رس که ذرات کوچکتر از سنگريزه مي باشد ( قطرشان از 2 ميلي متر کوچکتر است) بافت خاک را تشکيل مي دهد درشت و سبک به خاک شني و ريز و سنگين به خاک رسي اطلاق مي شود. خاک لوم (loam) ما بين اين دو نوع و داراي مخلوط مناسبي از شن و سيلت و رس است. خاک هاي شني سريع تر از خاک هاي ديگر خشک و گرم مي شوند و راحت تر قابل شخم زدن هستند. خاک هاي رسي آب بيشتري را در خود نگه مي دارند و از بقيه خاک ها ديرتر خشک و گرم مي شوند و از همه سخت تر قابل شخم زدن مي باشند. خاک هاي لوم وضعيتي متوسط دارند يعني قابليت نگهداري آب در آنها خوب است و نسبتاً خوب شخم زده مي شوند.  

  مثلث بافت خاک :

مثلثي است متساوي الاضلاع که هر ضلع آن مربوط به 3 عنصر اصلي هر خاک يعني ماسه، سيلت و رس است.
براي اينکه بدانيم نمونه خاک در چه محدوده بافتي قرار مي گيرد، اگر مقادي 3 گروه اصلي اجزاء تشکيل دهنده خاک را شامل شن (درشت و ريز) – سيلت و رس مي باشد با تجزيه مکانيکي اندازه گيري نماييم مي توانيم به نوع بافت خاک پي ببريم.
بافت در خاک تا حدودي نمايشگر محيط هاي تشکيل آن، رژيم آبي خاک ، ظرفيت نگهداري آب در خاک، نفوذ پذيري و تخلخل (مقدار خلل و فرج خاک که به وسيله اب يا هوا اشغال مي شود) و نقطه پژمردگي گياه است.  

  تقسيم بندي بافت خاک

در روش مدرن، مثلث بافت خاک از دوازده کلاس تشکيل يافته است که اجزاء متشکله آن به قرار زير مي باشد :
1- شني (sand) : حداقل مقدار شن 85 درصد و مجموع و 5/1 برابر ذرات رس کمتر از 15 درصد مي باشد.
2- شني – لومي (loamy – sand) : شن بين 70 تا 90 درصد و مجموع سيلت و 5/1 برابر ذرات رس بيش از 15 درصد و مقدار رس از 30 درصد کمتر مي باشد.
3 – لومي – شني (sandy – loam) : رس کمتر از 20 درصد يا مجموع درصد سيلت و دو برابر مقدار رس از 30 درصد بيشترمي باشد. خاک هايي که مقدار شن آنها بين 24 تا 52 درصد باشد و مقدار رس شان کمتر از 7 درصد و سيلت شان نيز کمتر از 50 درصد است خاک لومي و شني ناميده مي شوند.
4 – (loam) لوم : مقدار رس بين 7 تا 27 درصد و سيلت 28 تا 50 درصد و شن کمتر از 52 درصد است.
5 – لومي – سيلتي (silt – loam) : مقدار سيلت بيش از 50 درصد و رس بين 12 تا 27 درصد بوده و يا مقدار سيلت بين 50 تا 80 درصد نوسان داشته و مقدار رس نيز کمتر از 12 درصد است.
6 – سيلت (silt) مقدار سيلت کمتر از 80 درصد و مقدار رس کمتر از 12 درصد است.
7 – لوم رسي – شني (sandy – clay – loam) : اينکه 20 تا 35 درصد رس داشته و مقدار سيلت آن 28 درصد کمتر و شن آن نيز بيش از 45 درصد مي باشد.
8- لومي ورسي (clam –loam) مقدار رس تا 27 تا 40 درصد و مقدار لوم کمتر از 20 درصد تا 45 درصد در نوسان است.
9- لوم رسي – سيلتي (silty – clam – loam) مقدار رس 27 تا 40 درصد و مقدار شن نيز از 20 درصد کمتر است.
10- رسي و شني (sandy – clay) مقدار رس و شن آن از 35 تا 45 درصد بيشتر است.
11 - رسي و سيلتي (silty – clay) مقدار هر يک از رس و سيلت آن به ترتيب بيش از 40 درصد است
12- رسي (clay) مقدار رس بيش از 40 درصد و مقدار شن و سيلت آن به ترتيب از 45 تا 40 درصد کمتر است.

براي تعيين بافت خاک (تجزيه گرانولومتري) متدهاي متعددي پيشنهاد گرديده است . اصول متدهاي فوق بر مبناي قانون استوکس پايه گذاري شده است. طبق نظريه استوکس سرعت سقوط ذرات متناسب با قطر آنها مي باشد، يعني در تجزيه گرانولومتري، سرعت سقوط ذرت را طبق معادله زير تعيين مي نمايند:

: سرعت سقوط ذرات بر حسب سانتي متر در ثانيه R شعاع ذرات بر حسب سانتي متر D1 وزن مخصوص ذرات بر حسب گرم بر سانتي متر مکعب D2 وزن مخصوص محلول بر حسب گرم بر سانتي متر مکعب g شتاب ثقل زمين بر حسب سانتي متر برثانيه η ضريب چسبندگي محلول بر حسب دين بر سانتي متر  

  تعيين بافت خاک در صحرا

بافت خاک را در صحرا بدين ترتيب معين مي کنند که مقداري از خاک را مرطوب کرده بين انگشتان شصت و سبابه فشار مي دهند. از احساسي که به حس لامسه دست مي دهد و از طرز تشکيل نوار خاک مرطوب بين انشگتان مي توان به بافت خاک پي برد. ذرات شن زبر و خشن بوده و در زير انگشتان حس مي شوند. ذرات سيلت در حالت خشکي آردي و شبيه پودر مي باشند. رس در حالت خشکي سفت و سخت و در حالت مرطوب چسبنده و شکل پذير است.  

  رفتار خاک هاي سبک :

خاک هاي سبک خاک هايي هستند که بيش از 80% وزن خاک را شن تشکيل داده و مقدار رس کمتر از 12 درصد و يا مجموع رس و سيلت آن ها کمتر از 20 درصد است. رطوبت قابل استفاده در هر متر از عمق خاک کمتر از 125 ميلي متر است. زهکشي آنها آزادانه و به طور طبيعي صورت گرفته و با پيدايش يک دوره خشکي رطوبت خود را به سرعت از دست مي دهد. در معرض فرسايش بادي قرار دارد و بارخيزي آنها ناچيز است. ساختمان خاک در اين اراضي بسيار سست و شکننده بوده و با فشاري متلاشي شده و به ذرات اوليه تبديل مي شود. اگر در حالتي که خاک مرطوب است عمليات شخم و غيره انجام شود، سطح خاک متراکم شده ولي درز و ترکي در آن پديدار نمي شود در نتيجه نفوذ آب در خاک مرطوب است گرفته و جوانه زدن بذر و انتقال هواي خاک از هوا به درون خاک و يا بالعکس دچار وقفه ي شود. اين عوامل به حاصلخيزي ناچيز خاک دامن مي زند. وجود سنگ ريزه و فراواني آن نيز از بارخيزي خاک کاسته و استهلاک ادوات کشاورزي نيز در مدت کوتاهي به وقوع مي پيوندد. رطوبت قابل استفاده گياه در اين خاک ها ناچيز بوده و آبياري بايستي به تناوب بيشتري صورت گيرد. آبشويي (leaching) املاح و کودهاي شيميايي نيز قابل توجه است و تلفات و ضايعات کودي بيشتر از ساير خاکها است.  

  رفتار خاک هاي سنگين :

خاک هاي سنگين يا رسي محتوي بيش از 28 درصد رس بوده و چسبندگي آنها زياد است.
ساختمان خاک در صورتي که مواد آلي خاک ناچيز باشد از پايداري مطلوبي برخوردار بوده و سطح خاک در اثر تناوب خشکي و رطوبت، ايجاد درز و ترک مي کند که به انتقال آب و هوا به درون خاک کمک مي کند. رطوبت قابل استفاده گياه در اين خاکها از کليه خاک هاي ديگر بيشتر بوده و زهکشي آن نيز دشوارتر است چون در رطوبت هاي کمتري از اشباع نفوذ پذيري خاک بسيار ناچيز است لذا اين خاک ها به مدت طولاني مرطوب باقيمانده و بروز خشکي هوا در عملکرد گياه چندان مؤثر نمي باشد. نکته ديگر اينکه رطوبت خاک هاي رسي در حد خميرايي کاهش يابد. بنابراين انتخاب زمان شخم اهميت به سزايي در بهبود يا تخريب ساختمان خاک دارد. بارخيزي در اين خاک ها نيز به علت ظرفيت تبادل کاتيوني قابل توجه آن، در حد مطلوبي بوده و تناوب آبياري در اين خاک ها کمتر از ساير گروه هاي بافتي است.  

  ساختمان خاک :

شکل و نوع قرارگيري ذرات و اجزاء متشکله خاک که منجر به تشکيل توده هاي خاکي به هم پيوسته ريز و درشت (خاکدانه ها) مي گردد، به نام ساختمان خاک بيان مي گردد.
ساختمان خاک به اتصال ذرات اصلي خاک و تشکيل ذرات ثانوي اشاره دارد. اگر ذرات ريز رس و سيلت به هم متصل شوند، خاکدانه يا ساختمان ثانوي را تشکيل دهند، چنين خاکي داراي ساختمان مناسبي خواهد بود. ساختمان خرده (crumb) باعث نفوذ آب، کاهش وزن مخصوص ظاهري و نفوذ هر چه بهتر ريشه ها مي گردد. بافت و ساختمان خاک تعيين کننده تعداد و اندازه منافذ موجود در بين و درون ذرات خاک ، چه ذرات اوليه و چند ثانويه است .
اندازه خلل و فرج و شکل آنها و ممتد و غير ممتد بودنشان بر انتشار اندام هاي عفونت زا و متحرک ميکروارگانيسم هاي درون خاک اثر مي گذارند. اتصال ذرات ريز خاک و تشکيل ذراتي بزرگتر توسط کلسيم، منيزيوم و هوموس افزايش مي يابد. سديم هم پاشيدگي و تخريب ساختمان خاک را تشديد مي کند.
به طور کلي هر خاکي بر اساس ترکيب فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي خود قادر است، ذرات جامد معدني خود را در جوار هوا و آب به شکل واحدهاي خاکي مخصوص در کنار هم مجتمع نموده و درون واحدهاي خاکي مجتمع نيز، اتصال و ارتباط مجددي برقرار نمايد. نتيجه اين فرآيند مرحله اي ، تشکيل واحدهاي ريز ساختماني يعني خاکدانه ها و واحدهاي درشت ساختماني يعني کلوخچه ها و کلوخه هاست.
ساختمان خاک اثرات بافت را در رابطه با آب و هواي خاک اصلاح مي کند. اندازه بزرگ و ماکروسکوپي خاکدانه ها باعث پيدايش و فضاي خالي در بين آنها مي گردد که به مراتب بزرگتر از خلل و فرجي است که در فواصل ذرات شن، سيلت و رس در درون خاکدانه ها بوجود آيد و در حقيقت همين تأثير ساختمان خاک بر روي خلل و فرج خاک است که آن را در زمره يکي از خصوصيات مهم قرار مي دهد.
خاکدانه ها بر اساس شکل ظاهري به 4 گروه کردي (spheroidail) ، ورقه اي (plate like) مکعبي (Block like) و منشوري (prismlike) تقسيم مي شوند که با تقسيمات فرعي اين چهار شکل، اشکال هفت گانه خاک را تشکيل مي دهند.  

 کروي ساده ترين شکل يک خاکدانه است. خاک هايي که بيشتر خاکدانه هاي آن کروي است داراي ساختمان دانه اي مي باشند. ساختمان مکعبي از خاکدانه هايي تشکيل شده که شبيه مکعب و يا منشورهاي کوتاه مستطيل شکل است. اگر گوشه خاکدانه ها گرد و صاف باشد به آن مکعبي بدون گوشه و اگر گوشه تيز باشد به آن مکعبي گوشه دار مي گوئيم. خاکدانه هايي که در ازاي آنها بيشتر از پهناي آنها باشد منشور بوده و در اين حالت ساختمان خاک را منشوري مي نامند. منشورها داراي لبه ها و سطح هايي زاويه دار هستند. هنگامي که سطح هاي کناري و بالايي بدون زاويه باشند. خاکدانه ها تشکيل ستون مي دهند که به اين ساختمانها ستوني گفته مي شود. در برخي از خاک ها به ويژه در افق هاي فشرده شده، خاکدانه ها، نازک، مسطح و بشقاب مانند هستند و بنابراين در اين حالت خاک بشقابي يا صفه اي نام دارد. برخي از خاک ها ساختمان مشخصي نداشته که آنها را بي ساختمان مي نامند. خاک هاي بي ساختمان به دو گروه توده اي و تک دانه اي تقسيم مي شود. وضعيت بي ساختمان توده اي نشان مي دهد که همگي ذره ها به يکديگر چسبيده اما هيچگونه خاکدانه اي در آنها ديده نمي شود. 

مجله سیب سبز:  بسیاری از مردم به سراغ شیوه‌های مختلف درمان و پیشگیری در طب مدرن یا مکمل می‌روند و با کمک روش‌هایی نظیر عطردرمانی، گیاه‌درمانی، هومیوپاتی، طب سوزنی و طب آیورودا تلاش می‌کنند تا احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را در طول زندگی به صفر برسانند؛ غافل از آنکه طب سنتی خودمان راهکارها و تدابیر بسیار ارزشمندی برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌ها و اختلال‌های جسمی و ذهنی را دارد، به شرط آنکه تدابیر و نکات حفظ‌الصحی‌اش مورد توجه مردم و خانواده‌ها قرار بگیرد و در زندگی به کار گرفته شود.

یکی از شیوه‌هایی که از زمان‌های دور به عنوان یک شیوه درمانی در کشورمان مورد استفاده قرار می‌گرفته خاک‌درمانی یا گل‌درمانی بوده که امروز نیز در برخی از استان‌های کشور مانند آذربایجان‌غربی به ویژه در نزدیکی دریاچه ارومیه مورد استفاده است. و کاربرد درمانی آن برای درمان بیماری‌های پوستی، مفصلی، بیماری‌های تنفسی، آسم و اختلال‌های روانی به حدی زبانزد است که بخشی از این گل سیاه دریاچه ارومیه به عنوان یک محصول درمانی برای مدت‌های طولانی به کشورهایي چون روسیه صادر می‌شد.

از تاثیر درمانی خاک غافل نشوید

متاسفانه امروزه به دلیل افزایش میزان آلودگی محیط زیست بسیاری از مردم تصور می‌کنند که خاک را باید در گروه کثیف‌ترین چیزها در طبیعت دانست و تا حد امکان باید از تماس با آن پرهیز کرد. به این ترتیب خانواده‌ها ترس دارند که بچه‌شان به خاک دست بزند در حالی که همین تماس با خاک آن هم خاکی که از سلامت و بهداشت آن در طبیعت مطمئن باشیم می‌تواند تاثیرات موثر و درمانی ویژه‌ای بر سلامت افراد داشته باشد. در متون طب‌سنتی به خاک‌های مختلف و متنوعی اشاره شده که در اصطلاح از آنها با نام «طین» یاد می‌شود. غالب این خاک‌‌ها طبع سرد و خشک دارند و استفاده خوراکی از آنها تنها برای جنبه‌های درمانی و در شرایطی که مصرف خوراکی آنها به  توصیه طبیب تجویز می‌شده مجاز بوده است زيرا در آموزه‌های دینی ما اشاره شده که مصرف خاک حرام است مگر در مواردی که جهت درمان بیماری خاص توسط درمانگران طب سنتی تجویز ‌شود. این درمانگران از خاک برای درمان اسهال و ورم به صورت خوراکی یا موضعی استفاده می‌کردند و البته مصرف مصلح آنها را نیز جهت رفع مضرات احتمالی توصیه می کرده‌اند (مثلا گلاب را به عنوان مصلح خاک ارمنی)  در حقیقت آنها از گونه‌های مختلف خاک مثل خاک سفید، خاک سبز و خاک سرخ برای درمان بیماری‌های متفاوتی استفاده می‌کردند.

تاثیر گل درمانی بر اختلال‌های قلبی

علاوه بر گل‌هایی که نام بردیم گل‌های دیگری مانند خاک زرد، خاک سبز،خاک آندولسی، خاک جلود، خاک خراسانی و خاک یا گل داغستان وجود دارند که برای هر یک از آنها خواص درمانی ویژه‌ای در متون طب سنتی ذکر شده است. به عنوان مثال یکی از خواص خاک سبز این بوده که بعد از بریان کردن آن را به صورت خوراکی برای درمان تپش قلب استفاده می‌کردند یا از گل داغستان که هنوز هم توسط برخی از درمانگران توصیه می‌شود برای درمان مشکلات و اختلالات قلبی استفاده مي‌شد و بر این باور بودند که این خاک خاصیتی مفرح دارد و دارویی مناسب برای درمان افسردگی یا پیشگیری از ابتلا به افسردگی است.

تسکین ورم‌ها با خاک سرخ

خاک سرخ یا گل فارسی یکی دیگر از انواع خاک‌هایی است که توسط درمانگران در زمان گذشته برای درمان برخی از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این خاک از جمله خاک‌های قابض محسوب می‌شده که به صورت ضماد و موضعی مورد استفاده بوده است. بسیاری از درمانگران از ضماد خاک سرخ برای بهبود و درمان ورم‌ها استفاده می‌کردند. گل ارمنی نیز یکی دیگر از خاک‌های سرخ‌رنگی است که جنبه درمانی دارد. یکی از مهم‌ترین کاربردهایش خاصیت ضدخونریزی آن است که از آن برای کاهش خونریزی افرادی که دچار جراحت می‌شدند، استفاده می‌کردند. در حقیقت  برخی از درمانگران مصرف خوراکی  این گل را  برای افرادی که دچار خونریزی‌های داخلی و گوارشی بودند توصیه می‌کردند و البته گلاب را به عنوان مصلح آن برای بیمار تجویز می‌کردند.

در ساحل گل درمانی کنید

گل‌درمانی در ساحل یکی دیگر از شیوه‌های درمانی طبیعی است که در طب سنتی ایران نیز اشاره‌های مختلفی به جنبه‌های درمانی آن شده است. توصیه درمانگران شیوه‌های طبیعی درمان همیشه این بوده که در شرایطی که فرصت مسافرت به شهرهای ساحلی برای مردم به ویژه در فصل تابستان فراهم می‌شود حتما سعی کنند از خواص درمانی شن و خاک ساحل و گلی که در نزدیکی دریا وجود دارد بهره ببرند. در فصل‌های سرد سال در صورتی که برایشان امکان دارد با پای برهنه و بدون دمپایی بر شن‌های ساحل پیاده‌روی کنند و اجازه دهند که بدنشان با شن‌ها در تماس باشد. و در فصل های گرم نیز از گل‌های نزدیک ساحل یا شن ساحل برای پوشاندن بدن خود استفاده کنند و به اصطلاح بخشی از بدن خود را زیر شن‌ها پنهان کنند تا به این ترتیب از خواص درمانی گل‌های ساحلی بهره‌مند شوند.

با این خاک خود را بشویید

یکی از خاک‌هایی که توسط درمانگران طب سنتی برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت خاک سفید است. این خاک با بافتی چرب مانند، بیشتر در سرزمین‌های عراق، کوفه و حجاز وجود داشته و از این سرزمین‌ها به کشورهای دیگر ارسال می‌شده است. خاک سفید که لزج‌مانند و چسبنده بود معمولا برای شستن بدن مورد استفاده قرار می‌گرفته و آثار درمانی متعددی داشته است به گونه‌ای که افراد بعد از شست و شو با این خاک سبکی و نشاط بیشتری احساس می‌کردند.  این خاک از بین برنده چرک مو و زایل کننده زخم‌ها و دمل‌های مزمن است.

درمان واریس با گل ارمنی

برخی از درمانگران و حکیمان طب سنتی مانند استاد محمدعبادیانی در حال حاضر نیز  گل ارمنی را دارویی مناسب برای درمان بیماری واریس می‌دانند. درمانگران با مخلوط کردن گل ارمنی و گلاب خمیری تهیه می‌کنند و این خمیر را دور پا در محل واریس قرار می‌دهند و آن را با پارچه‌ای مناسب می‌بندند تا این گل خشک شود و حالت انقباض آن موجب از بین رفتن و جمع شدن واریس و درمان آن شود. امروزه نیز برخی درمانگران طب سنتی از این نسخه برای درمان واریس استفاده می‌کنند. تهیه گل ارمنی از عطاری‌ها چندان دشوار نیست و می‌توان از این شیوه طبیعی با تجویز متخصص طب سنتی برای درمان واریس و برخی از بیماری‌ها استفاده کرد.

بهبود بیماری‌های مفصلی با گل درمانی

یکی از بهترین مناطق در ایران که خاکش جنبه درمانی متعددی دارد سواحل نزدیک رودخانه ارومیه است که گل سیاه‌رنگ و پرخاصیتی دارد که بر اساس تحقیقات دانشمندان آلمانی که آزمایش‌هايي را روی این خاک به عمل آورده‌اند، این گل خاصیت درمانی معجزه‌آسایی برای درمان برخی از بیماری‌های مفصلی، پوستی، بیماری‌های زنان و حتی روان‌درمانی برای بیماران دارد. از این رو گل‌درمانی نه‌تنها در دنیای سنتی قدیم جنبه‌های درمانی موثری داشته بلکه دنیای پزشکی امروز نیز خواص درمانی آن را تايید می‌کند تا با حضور در مناطقی که دارای خاک و گل با جنبه‌های درمانی و مورد تايید مراکز درمانی هستند از خواص درمانی این خاک‌ها برای افزایش میزان مقاومت بدن و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها بهره ببرند.

این خاک افسرده‌تان می کند

در مکاتب درمانی مختلفی به تاثیر مواد و اجزای مورد استفاده برای ساخت خانه بر انسان اشاره شده است. به عنوان مثال در مکاتبی همچون طب آیورودا و طب سنتی ایران به این نکته اشاره شده که نوع خاک و رنگ آن تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی و سلامت اعضای خانواده دارد. در حقیقت در متون طب سنتی ایران نیز توصیه‌های مختلفی در این زمینه شده که مثلا کدام خاک برای ساختن خانه مستحکم‌تر است و رنگ خاک و طبعی که دارد چه تاثیری بر سلامت افرادی که در آن محیط زندگی می‌کنند می‌تواند داشته باشد. برای نمونه می‌توان به تحقیقی که در یکی از کشورهای اسکاندیناوی صورت گرفت اشاره كرد. در این تحقیق مشخص شد که آمار خودکشی  در خانه‌ها و مجتمع‌هایی که با بتن ساخته شده بود بسیار بالاست. تحقیقات و مشاهدات این گروه نشان داد که سکونت در مجتمع‌هایی که از بتن ساخته می‌شود به دلیل خاصیت محصورکننده بتن و حس محدودکننده و خفقانی که به فرد منتقل می‌کند می‌تواند در درازمدت فرد را ضعیف و افسرده کرده و زمینه‌های خودکشی را در او افزایش دهد. البته نیازی نیست اگر منزل بتنی دارید حتما تغییر مکان بدهید، تغییر رنگ دیوارها ویا گذاشتن گلدان‌های سبز در منزل می‌تواند تا حدود زیادی کمک کننده باشد.

آلرژی می‌گیریم چون از خاک دوریم

به تازگی در نتایج تحقیقی که در یکي از لابراتوارهای خارجی به دست آمده معلوم شده است که عدم ارتباط مردم با خاک احتمال ابتلا به حساسیت‌های فصلی را در آنها افزایش می‌دهد و به همین دلیل امروزه تعداد افرادی که به آلرژی‌های فصلی و مشکلات تنفسی مبتلا می‌شوند، در مقایسه با گذشته بیشتر است. بر اساس تحقیقات این گروه در خون انسان 2 مدل گلبول سفید وجود دارد که برخی از آنها در برابر عفونت از خود واکنش نشان می‌دهند و برخی از آنها به انواع حساسیت‌ها.  به این ترتیب هر چه میزان گلبول‌های سفیدی که به عفونت واکنش نشان می‌دهند در بدن بیشتر باشد میزان گلبول‌هایی که به حساسیت واکنش نشان می‌دهند کمتر می‌شود. بنابراین در گذشته که احتمال تماس مردم با خاک و ابتلا به برخی از عفونت‌های سطحی ناشی از آن بیشتر بود احتمال ابتلا به انواع حساسیت کاهش می‌یافت. زيرا گلبول‌هایی که به انواع عفونت‌ها واکنش نشان می‌دادند در این شرایط درگیری بیشتری داشتند. اما نکته مهم این است که اینگونه نباید باشد که مردم با هر نوع خاکی تماس پیدا کنند. مهم این است که ما با خاک‌های تمیز مثل خاک‌هایی که در ساحل‌ دریا یا رودخانه وجود دارد یا خاکی که در بخش بکر بیابان‌ها وجود دارد در تماس باشیم و از خواص درمانی آنها بهره‌مند شویم.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: